TIPS & SUGGESTIES; voor en door groeps -en praktijkbegeleiders

Jaarlijks organiseert Scouting Limburg diverse uitwisselingsbijeenkomsten voor groeps- en praktijkbegeleiders. Hierbij worden praktijkervaringen van ervaren en minder ervaren *begeleiders uitgewisseld en talloze tips en suggesties gegeven. Hieronder een overzicht van enkele terugkerende vragen, uitdagingen en tips in de groepen ten aanzien van deskundigheidsontwikkeling vrijwilligers. [*=groeps en praktijkbegeleiders]

Hoe begin ik als praktijkbegeleider met deskundigheidsontwikkeling in de groep?
Tips & suggesties:

• Zorg dat ‘de groep’ weet wat de praktijk- en groepsbegeleider doet. De groep = eenieder in de groep; zorg dat je bestuur weet wat de praktijkbegeleider doet, hoe, waarom en met welk doel en je hierin ook ondersteunt.

• Observeer; loop eens binnen bij een opkomst, wees nieuwsgierig, zie, kijk en benoem (dan of in een volgend moment) wat goed gaat, geef leiding waardering en erkenning.

• Ga in gesprek met iemand over hoe het gaat, wat gaat er goed en wat minder.

• Probeer in te spelen op situaties of omstandigheden waar vrijwilligers zelf last van hebben. Ondersteun en motiveer ze daarmee aan de slag te gaan.

• Speel het spel ‘Power up your game’ met het team.

• Vraag ‘ervaren leiding’ waar ze op termijn naartoe willen werken.

• Begin klein – bouw van daaruit voort – neem er ruim de tijd voor. Begin met nieuwe en/of minder ervaren leiding. Meer ervaren leiding komt dan later wel aan de beurt.

• Vraag oud gedienden om actief bij te dragen aan de ontwikkeling van nieuwe vrijwilligers.

• Is er weerstand tegen Scouting Academy? Check dit en zo ja? Waartegen heeft men weerstand? Is dat tegen deskundigheidsbevordering of het beeld dat men hiervan heeft? Is dat het juiste beeld?

• Verken ontwikkelpunten actief en ga vooral in op de input van de vrijwilliger (laat de ontwikkelpunten die je zelf ziet nog even buiten beschouwing (mits veiligheid in het gedrang komt)).

• Motiveer vrijwilligers en maak inzichtelijk wat een vrijwilliger bij scouting kan/wil leren en wat ze hieraan (kunnen) hebben buiten scouting.

• Betrek teamleiders in de ontwikkeling en het kwalificatietraject van je vrijwilligers.

• Denk na over een passende ‘beloning’ en/of waardering voor je vrijwilligers. Dat motiveert vrijwilligers in hun ontwikkeling (zorg bijvoorbeeld voor een mooi en ceremonieel moment voor de uitreiking van een certificaat).

Help! Ik heb wel een groepsbegeleider, maar geen praktijkbegeleider EN NU?? Of andersom!!

Verwacht in ieder geval niet van jezelf dat je beide functies volledig kunt vervullen.
Wees daar heel duidelijk in binnen je groep: maak heldere afspraken over wat wel lukt en wat niet.
Tips & suggesties:

• Heb je WEL een praktijkbegeleider maar GEEN groepsbegeleider. Dit houdt in dat vanuit het bestuur niemand toeziet dat de HRM-zaken in je groep goed geregeld zijn (bijvoorbeeld in-/doorstroom vrijwilligers, waardering, begeleiding bij calamiteiten, budgetten en/of toeziet dat de kwaliteit van het spel van scouting op het juiste niveau is).

  • Als PRAKTIJKBEGELEIDER ligt je focus op ONTWIKKELING VAN VRIJWILLIGERS IN DE GROEP.

  • Stem met het bestuur goed af wat je wel/niet aanpakt, hoe je dit gaat doen en wat je van het bestuur nodig hebt of verwacht.

  • Belangrijk aandachtspunt: zorg ervoor dat bestuur hetzelfde doel voor ogen heeft en dat ook zo uitdraagt.

• Heb je GEEN praktijkbegeleider maar WEL een groepsbegeleider? Dit houdt in dat er op de ‘werkvloer’ niemand beschikbaar is die naast de vrijwilliger staat en hen helpt reflecteren, motiveren, verbeteren, begeleidt en in of uitdaagt tot ontwikkeling.

  • Als GROEPSBEGELEIDER ligt je focus op DE KWALITEIT VAN HET SCOUTINGSPEL IN DE GROEP & DE VRIJWILLIGERS DIE HET DOEN.

  • Belangrijk aandachtspunt: je komt waarschijnlijk niet toe aan het stimuleren of reflecteren van individuele vrijwilligers.

  • Laat de wens om te kwalificeren voorlopig even los en leg de focus op het doorlopend ontwikkelen binnen de speltakken en vrijwilligers. Nieuwe vrijwilligers komen hierdoor misschien wel aandacht tekort, hebben vragen maar krijgen geen antwoord. Probeer met leidingteams afspraken te maken hoe ze zich kunnen blijven ontwikkelen, hoe nieuwe mensen begeleid worden binnen de speltak en bij wie ze terecht kunnen met hun vragen.

Welke mogelijkheden zijn er voor bestuursontwikkeling?

• Scouting Limburg verzorgt speciaal voor bestuurders het trainingstraject BESTUREN 2.0.

• Scouting Nederland verzorgt speciaal voor regio’s en groepsbestuurders het traject BESTUURSONTWIKKELING.

• Scouting Nederland heeft een overzicht van BESTUURSCOMPETENTIES opgesteld.

• Scouting Nederland werkt met STER(KE)-BESTUREN.

  In STER-besturen neemt 5 rollen van besturen als basis. Door invulling te geven aan deze vijf rollen construeer je een efficiënt bestuur.

• Maatwerk voor besturen; Scouting Limburg biedt de mogelijkheid om in een begeleid traject als groepsbestuur aan de slag te gaan met je uitdagingen. In gesprek met elkaar wordt een begeleidingstraject op maat gesneden. Helaas is de capaciteit qua begeleiding slechts beperkt.

Hoe ontwikkelen we competenties zonder motivatie voor deelname aan workshop|training?

Scouting Academy staat voor de ONTWIKKELING op een manier die bij je past en in de praktijk. Dit is tevens het uitgangspunt van alle workshops, trainingen en modules van Scouting Limburg. Ondanks dat kun je te maken krijgen met vrijwilligers die om wat voor reden dan ook niet willen of kunnen deelnemen aan dit aanbod. Hoe ontwikkelen deze vrijwilligers hun competenties? Het antwoord kan zeer eenvoudig zijn: simpelweg door te DOEN in de praktijk.
Maar hoe dan?

• Daag mensen uit om iets anders te doen dan wat ze al kennen, kunnen of hebben gedaan. Help ze vervolgens met delen van hun ervaringen en het reflecteren hierop.

• Daag mensen uit om andere samenwerkingen aan te gaan – binnen de eigen speltak, groep of regio.

• Ga in gesprek met teams en/of individuele vrijwilligers wat hun ambities zijn in de speltak|groep en hoe ze die ambities denken waar te maken.

• Speel het spel ‘Power up your game’. Hierin worden deelnemers getriggerd na te denken over verbeterpunten t.a.v. SPEL (visie|aanbod|variatie|etc).

• Activiteiten van Scouting Limburg worden allemaal georganiseerd vanuit de pijlers ONTWIKKELING, SPEL EN VERBINDING.

Hoe help ik leiding bij het ontwikkelen van KAMP-competenties?

Tips en suggesties voor ontwikkelen van kampcompetenties:

• Help vrijwilligers bij het vaststellen van hun ontwikkelwens|-behoefte (het blijft hoe dan ook best lastig om een leervraag te benoemen).

• Motiveer leiding tot deelname aan de KAMP Experience.

• Laat teamleden individueel een 3tal succesvolle punten en verbeterpunten benoemen van het afgelopen zomerkamp. Bespreek deze punten vervolgens in een teambijeenkomst. Vier hierbij de successen, maar kijk ook kritisch naar de verbeterpunten en zet daar actie op uit.

• Maak koppelingen tussen vrijwilligers onderling.

  • Voorbeeld 1; creëer een mooi moment waarbij je de verschillende mensen die hun kampcompetenties ontwikkelen met elkaar aan de slag gaan (*mooi moment = echt een leuke, gezellige en actieve samenkomst waarbij ze met elkaar aan de slag gaan, ervaringen delen en elkaar tips geven).

  • Voorbeeld 2; koppel de pionierexpert aan degene die hier haar/zijn leervraag over formuleert.

• Misschien biedt het KAMP-event een uitkomst.

Wat te doen wanneer de verhouding zoek is tussen kinderen die speciale begeleiding vragen en de overige kinderen. 

Suggesties en ervaringen van groeps- en praktijkbegeleiders:

• Doe bij aanmelding een voorgesprek met ouders, dan weet je wat je kunt verwachten.

• Ga in overleg met ouders – maak bespreekbaar hoe om te gaan met kind in de groep.

• Afhankelijk van leiding.

• Met bestuur/groep afspraken maken.

• Extra staf of andere ondersteuning inschakelen.

• Een tijdelijk stop voor leden met een rugzakje.

• Elk kind 1 vaste leider voor de dag die hun aanspreekpunt is. Dit kan rust in de groep geven voor leiding en leden.

• Gesprek in het bestuur aangaan.

• Bekijk de gevolgen voor de huidige ledengroep.

• Verstrek open en eerlijke informatie aan nieuwe ouders.

• Je biedt op dit moment blijkbaar een aanbod dat heel goed is en dat spreekt zich rond.

  Maar ergens zal je een grens moeten hanteren – daar moet je ook heel duidelijk in zijn.

• Wij bespreken dergelijke situaties in de groepsraad en met groepsbegeleiding.

• Uitdaging kan zijn dat leiding ziet dat kinderen lastig zijn, maar misschien kan het kind met een andere benaderen gewoon mee kunnen doen met het scoutingspel.

• Bekijk mogelijkheden voor ondersteuning intern en extern, misschien zelfs met behulp van ouders.

• Deel de kennis en ervaring die aanwezig is in de groep.

• Zorg voor een goede overdracht naar opvolgende speltak, zodat je niet opnieuw iets hoeft uit te vinden.

Methodieken voor intervisie | waardevolle en oplossingsgerichte gesprekken met teams.

Als groeps- of praktijkbegeleider begeleid je vrijwilligers en teams bij uitdagingen en avonturen in hun scoutingpraktijk. Methodieken voor intervisie kunnen je helpen om een gesprek te voeren met een team met inhoud en gericht op een oplossing. Deelnemers brengen hierbij zelf hun bespreekpunten in aan de hand van een casus en komen samen tot oplossingen. Zo kan de groeps- of praktijkbegeleider het gesprek en proces begeleiden zonder dat je persé zelf de oplossingen hoeft aan te dragen.

Suggesties en ervaringen van groeps- en praktijkbegeleiders:

• Incidentmethode

Methodieken binnen Scouting

• Power up your game > focus op kwaliteit van het scoutingspel in de speltak/groep.

Kan ik een kwalificatiecertificaat krijgen voor onze leiding?

Misschien wil je de kwalificatie van je leiding een extra feestelijk en formeel karakter geven. Het gebeurt dan ook niet elke dag dat je iemand kwalificeert. Scouting Nederland heeft hiertoe een officieel certificaat beschikbaar. In de Scoutshop kun je blanco certificaten bestellen die je dan zelf thuis kunt personaliseren en ondertekenen. Kijk voor meer informatie op deze pagina van de Scoutshop.